Civanperçemi

Civanperçemi

1 Temmuz 2008

Civanperçemi (lat. Achillea millefolium), nam-ı diğer Kandil çiçeği, Akbaşlı, Barsama otu, Binbir yaprak otu, Ayvadana, Dülgerotu… Mayıs-Ekim ayları arasında çiçek açar. 30-70 cm arasında boya sahiptir. Çayırlarda, tarlalarda, yol kenarlarında bolca yetişir.

Özellikle bahçelerde refakatçi bitki olarak çok kullanışlıdır. Bazı kötü niyetli böcekleri kovmakla kalmaz, bu böcekleri tüketen, yararlı böcekleri (uğur böceği ve çiçek böceği gibi) cezbeder. Toprağın kalitesini arttırır, yaprakları oldukça iyi bir gübredir, ayrıca etrafındaki diğer bitkilere de doğrudan faydalı olduğu söylenir. Yakınlarında yetiştiği hastalıklı bitkilerin sağlıklarını geri kazanmasına yardımcı olduğu söylenir.

Sivrisinekler (ve diğer bazı böcekler) ile yoğunlaşan yaz günlerinde oldukça kullanışlı bir otsu bitkidir. Böcek kovucu özelliğinden faydalanarak, sivrisineklerden kurtulabilirsiniz. Güneşli havada topladığınız civanperçeminin çiçekli kısımlarını doğrayarak bir şişeye doldurun. Üzerini kaplayacak şekilde alkol (votkanın da işe yaradığını söyleyebilirim) ekleyip, şişenin ağzını iyice kapatın. Güneş gören bir yerde birkaç hafta şişeyi bekletin. Ta-tam kullanıma hazır. Küçük bir parfüm şişesine süzüp böcek kovucu bir tentür olarak kullanabilirsiniz. Tentürün bulunmadığı zamanlarda, arazide, çiçeklerini ezip vücudunuzdaki açık yerlere sürerek kullanabilirsiniz. Bu tentür sivrisineklerde oldukça işe yaradığı gibi, kene ve sinekleri de kovduğu ve DEET’den daha etkili olduğunu söyleyen, ABD Ordusu tarafından yapılmış çalışmalar olduğu söyleniyor (Susun S Weed, “Ease Those Bug Bites With Easy Herbs”), ancak kene kovucu etkisini şahsen deneyimlemiş değilim.

Bir şekilde çeşitli böcekler tarafından ısırıldıktan sonra da kullanabileceğiniz çeşitli bitkiler bulunmaktadır. Bunlardan biri de daha önce bahsettiğimiz damar otu. Damarotu lapasını ısırığın üzerine uyguladığınızda oldukça etkili olduğunu görebilirsiniz. Diğer bitkilerin sıraları geldikçe bu özelliklerinden de bahsedeceğiz.

Civanperçemine devam etmek gerekirse; böcek kovucu özelliğinden başka oldukça önemli bir tıbbi bitkidir. Birlikte alındığı diğer bitkilerin şifa özelliklerini arttırır ve toksinlerin bedenden atılmasına yardımcı olur (bu konuda oldukça etkili bir bitkidir). İngilizce Vikipedi‘den alıntılarla devam edelim:

Şu hastalıkların tedavisinde kullanıldığı bildirilir: Adet (aybaşı) kesintisi, enfeksiyon giderici, bağırsaklar, kanama, kan pıhtılaşması, tansiyon (düşürür), kan temizleyici, kan damarları (güçlendirir), nezle, soğuk algınlığı, su çiçeği, kan dolaşımı, gebelik önleyici (kanıtlanmamıştır), sistit, diyabet tedavisi, sindirim (canlandırır), hazımsızlık, egzama, ateş, grip, gastrit, salgı bezi sistemi, kalp atışı (yavaş), ingluenza, böcek kovucu, iç kanama, karaciğer (canlandırır ve düzenler), akciğer (kanama), kızamık, adet görme (bastırılmış), menoraji (aşırı mensturasyon), aybaşı (düzenler, ağrıyı hafifletir), memeler (ağrı), burun kanaması, basur (kanama), çiçek hastalığı, mide hastalığı, diş ağrısı, tromboz, ülser, idrar antiseptik, Rahim (sıkışma ve daralma), varisli damarlar, kuruntu.

Yine, ayrıca civanperçemi çayının soğuk algınlığını 24 saat içerisinde geçirebileceği söylenir. İyi bir kanamayı durdurucudur ve antibiyotik etkiye sahiptir. Ve de özellikle kadınların göz ardı etmemesi gereken bir bitkidir. Bir alıntı daha yapalım: “Ünlü herbalist Kneipp, bir yazısında şöyle diyor (Referans1: M. Treben): “Arada bir civanperçemi çayı içmiş olsalar, kadınlar pek çok problemle hiç karşılaşmazlardı!” Adet kanamaları düzensiz bir genç kız olsun, menepoz dönemindeki veya sonrasında olgun bir kadın olsun, tüm kadınlar için arada sırada civanperçemi çayı içmek çok önemlidir. Civanperçemi, akla gelebilecek tüm konularda, dölyatağını (rahim) en iyi biçimde etkiler.” (kaynak)

Gebelik süresince kullanılmaması tavsiye edilir. Bazı kişilerde de alerjik tepkilere yol açabilir.Bir çalışmaya göre ise, civanperçeminin alkol özü laboratuar farelerinin sperm üretimini azaltmıştır. (Dalsenter P, Cavalcanti A, Andrade A, Araújo S, Marques M (2004). “Reproductive evaluation of aqueous crude extract of Achillea millefolium L. (Asteraceae) in Wistar rats.”)